Jeżeli popatrzymy na czyste statystyki, to najwięcej osób w wieku senioralnym mieszka w województwie łódzkim, tam wskaźnik wynosi 27%. Najmniej seniorów jest w trzech województwach, na Pomorzu, na Podkarpaciu i w Małopolsce. Co przyniesie przyszłość? GUS prognozuje, że w 2050 roku w Polsce mieszkać będzie niespełna 14 mln seniorów, co stanowiłoby 40% naszego społeczeństwa.

Starość na kartach Biblii

W jednym z wywiadów udzielonych „Niedzieli”, ks. Robert Bieleń powiedział, że „starość umownie zaczyna się po 60. roku życia. Zwana jest często trzecim wiekiem, w zestawieniu z okresem wzrostu i dorosłości. Tak samo jak dwa poprzednie okresy życia starość jest normalną częścią ludzkiego bytowania na ziemi i - będąc naturalnym etapem rozwoju ludzkiego - stanowi dopełnienie tegoż życia. Starość, którą kończy śmierć człowieka, jest więc także „pomostem” prowadzącym do wieczności”.

Kościół od pierwszych wieków otaczał opieką osoby starsze. Już na kartach Nowego Testamentu możemy w wielu miejscach przeczytać o tym, że pierwsze gminy chrześcijańskie ze szczególną troską dbały o wdowy i starców. Pomimo tego, że Biblia w większości mówi o starości jako o zmaganiu, ubywaniu sił życiowych czy nawet smutku, to trzeba upatrywać w tym stanie łaski Bożej. Możemy wziąć przykład Symeona, który widząc Jezusa modli się z wdzięcznością, w ostateczności dziękując Bogu za tak długie życie.

Kościół troszczy się o seniorów

W Kościele współczesnym również widać troskę o seniorów. Odpowiednie zadania podejmują Stolica Apostolska, episkopaty różnych krajów, kończąc na pojedynczych parafiach. Św. Jan Paweł II w liście papieskim do uczestników II Światowego Zgromadzenia poświęconego problemom starzenia się ludności pisał, że „chociaż trzeba patrzeć na starość pozytywnie i dążyć do pełnego wykorzystania jej potencjału, nie można pomijać ani ukrywać trudów ludzkiego życia i jego nieuniknionego końca. Aczkolwiek jest pewne, jak głosi Biblia, że ludzie «wydadzą owoc nawet i w starości» (Ps 92 [91], 15), pozostaje prawdą, że trzeci wiek to okres w życiu człowieka, w którym jest on szczególnie bezbronny i podlega ludzkiej ułomności. Bardzo często chroniczne choroby stają się u ludzi starszych przyczyną inwalidztwa i nieuchronnie przypominają o końcu życia. W takich szczególnych sytuacjach cierpienia i uzależnienia od innych ludzie starsi potrzebują nie tylko tego, aby leczyć ich za pomocą środków udostępnionych przez naukę i technikę, ale także by opiekować się nimi umiejętnie i z miłością, tak aby nie czuli się bezużytecznym ciężarem albo — co gorsza — nie zaczęli pragnąć i domagać się śmierci”.

Do tematu opieki senioralnej odnosili się często papież Benedykt XVI oraz Franciszek. Podczas obecnego pontyfikatu, pod koniec stycznia bieżącego roku w Watykanie odbył się kongres zatytułowany: „Bogactwo wielu lat”. Była to odpowiedź wobec starzejących się społeczeństw oraz podejmowanego przez Ojca Świętego tematu dialogu międzypokoleniowego. Kard. Kevin Farrell, prefekt Dykasterii ds. Świeckich, Rodziny i Życia, a także organizator spotkania powiedział, że „obecnie twarzą Kościoła są osoby młode, ale należy pamiętać, że starsi, którzy całe życie w nim spędzili, mają bardzo wiele do zaoferowania”.

Konkretna pomoc

W dobie koronawirusa, który opanował cały świat, sytuacja seniorów pogorszyła się zdecydowanie. Nie tylko dlatego, że ta grupa społeczna narażona jest na łatwość zarażenia i większą śmiertelność . Izolacja i kwarantanna spowodowały, że osoby starsze zostały same. Brak możliwości odwiedzania siebie nawzajem, zamknięte przychodnie i sklepy, restrykcje dotyczące przemieszczania się sprawiły, że jednym z głównych czynników ryzyka była i jest samotność. Kościół wychodzi naprzeciw tym trudnościom, po raz kolejny stając na wysokości zadania. Przykładów można mnożyć, ponieważ praktycznie wszystkie parafie w naszym kraju podjęły mniejsze lub większe inicjatywy.

Ojcowie Franciszkanie przy ul. Kasprowicza we Wrocławiu, mimo pandemii nie zrezygnowali z działalności charytatywnej. - Cały czas wydajemy normalne posiłki, ale pakujemy je na wynos. Ze względów na obecne przepisy nie ma możliwości zjedzenia tego na miejscu. Gotujemy około 300 litrów zupy każdego dnia. Osoby głodne otrzymują też pieczywo, mleko, warzywa i owoce – mówi br. Rafał Gorzołka OFM, prezes Fundacji.

Szczególną opieką otacza seniorów Caritas. Tutaj pomoc jest wielowątkowa. Trafia ona do osób starszych tych najbardziej potrzebujących, ale także angażuje seniorów wolontariuszy, działających w parafialnych zespołach Caritas. - Oni niosą pomoc, ale sami też z niej korzystają, przez to, że stają się seniorami aktywnymi, którzy wychodzą z zamknięcia i dają coś drugiemu – mówi Paweł Trawka, rzecznik wrocławskiej Caritas.

Jednym z takich „poligonów” pracy była Trzebnica. W Sanktuarium św. Jadwigi przygotowywano specjalne paczki, które trafiały do osób starszych, pozostających w domach. - Sytuacja jest nadzwyczajna, bo musimy robić pewne rzeczy inaczej ze względu na pandemię. Cieszy mnie to, że oprócz tych klasycznych akcji, które przeprowadzamy, zgłaszają się wolontariusze do dodatkowej pomocy. To są ludzie, którzy nie są na co dzień zaangażowani w prace Caritas, ale wyczuwają powagę chwili i sami wyszukują seniorów, którym trzeba pomóc – mówi ks. Piotr Filas, proboszcz i kustosz Sanktuarium.

W parafii św. Józefa Oblubieńca NMP w Żórawinie także jest wydawana żywność dla potrzebujących. W akcję włączyły się m.in. parafialny Caritas, Bank żywności i wolontariusze, a nad wszystkim czuwa ks. Cezary Chwilczyński, proboszcz parafii. Osoby starsze i chore mogą liczyć na solidne zaopatrzenie w artykuły spożywcze pierwszej potrzeby. Paczki do domu roznoszą ochotnicy, których na terenie parafii nie brakuje. Lokalna społeczność chętnie włącza się w akcję charytatywną.

Pod bramą przedszkola prowadzonego przez siostry Elżbietanki codziennie gromadzi się kilkadziesiąt osób. W placówce przy ul. Januszowickiej we Wrocławiu wszystko funkcjonuje już normalnie. - Pomimo pandemii, dalej prowadzimy dzieło pomocy najuboższym. Z zachowaniem wszelkich zasad bezpieczeństwa wydajemy codziennie ciepły posiłek – mówi s. Antonina Migacz, dyrektor przedszkola. Na miejscu działa kuchnia, która w okresie szkolnym zapewnia smaczne posiłki dzieciom. - Gotujemy nie tylko dla siebie, ale dzielimy się tym z innymi. Jest tego tyle, że starczy dla wszystkich – dodaje s. Antonina.