Na wstępie papież podkreślił, że w konstytucji apostolskiej Veritatis gaudium zwrócono uwagę na pogłębianie kerygmatu i dialogu jako kryteriach dla odnowienia studiów. W ten sposób pragnie się powiedzieć, że służą one drodze Kościoła, który coraz częściej stawia w centrum ewangelizację.

Franciszek omówił cechy teologii akceptacji i dialogu, która ma służyć odnowieniu całej teologii. Podkreślił konieczność uległości Duchowi Świętemu oraz uwolnienia się od pokus podboju czy prozelityzmu. Nawiązując do kontekstu regionu śródziemnomorskiego wskazał na potrzebę dialogu z islamem i judaizmem. Ojciec Święty postulował także podejmowanie przez teologów wspólnych prac a także współpracę ze specjalistami innych dziedzin – czyli interdyscyplinarną formę rozwijania te dziedziny wiedzy. Podkreślił, że zadaniem teologów jest sprzyjanie spotkaniu kultur ze źródłami Objawienia i Tradycji. Wskazał także na konieczność wychodzenia od Ewangelii miłosierdzia, podjęcia historii w teologii jako przestrzeni otwartej na spotkanie z Panem Bogiem, poszanowania wolności w poszukiwaniach teologicznych oraz dostosowania struktur akademickich do misyjnego charakteru Kościoła.

Mówiąc o wolności refleksji teologicznej papież wskazał, że w gronie naukowców należy swobodnie iść naprzód, a następnie ostatnią instancją, która wypowie się na ten temat będzie Magisterium Kościoła. "Nie można uprawiać teologii bez wolności. Ale głosząc prawdy ludowi Bożemu proszę was, byście nie ranili wiary ludu Bożego kwestiami dyskutowanymi. Należy je poruszać jedynie w gronie teologów. To jest wasze zadanie. Ale lud Boży potrzebuje pokarmu, który będzie umacniał wiarę a nie ją relatywizował" - stwierdził Franciszek.