Wydarzenie zostało zorganizowane przez Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg w Zamościu, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Koło Terenowe w Józefowie oraz Burmistrza Józefowa. Uroczystości rozpoczęły się Mszą św. w intencji poległych i pomordowanych mieszkańców gminy Józefów w okresie II wojny światowej, sprawowaną przez proboszcza parafii w Józefowie, ks. Zenona Mrugałę, ks. Marcina Migasa oraz kapelana Stowarzyszenia Dzieci Zamojszczyzny, ks. Jana Słomę. Już na wstępie ks. proboszcz mówił: – Pamiętajmy w modlitwie za tych wszystkich, którzy oddali swoje życie w obronie naszego kraju, a przede wszystkim za tych, którzy zginęli podczas pacyfikacji Józefowa i okolicznych miejscowości. Serdecznie witam i zapraszam do ufnej modlitwy za pomordowanych i poległych mieszkańców gminy Józefów podczas II wojny światowej.
Podczas kazania ks. Marcin Migas przywoływał wartość bohaterskich czynów mieszkańców Józefowa z 1943 r. – To oni oddali swoją krew i swoje życie za naszą wolność. Ofiarę życia złożyło ok. 2 tys. poległych i pomordowanych z naszej gminy, abyśmy my doświadczali wolnej i niepodległej Polski. Ponieśli również cenę za tą trzytygodniową wolność, zwaną również Rzeczypospolitą Józefowską, kiedy nie było tutaj przedstawicieli władz okupacyjnych. Oni zamiast ciepła rodzinnego i miłości w przytulnym domu poszli na pewną śmierć, ufając, że ich poświęcenie jest jedyną słuszną sprawą, by przyszłe pokolenia miały swój ciepły kąt – mówił.
Bezpośrednio po Mszy św. wszyscy zebrani przeszli w uroczystym pochodzie pod tablice upamiętniające ofiary II wojny światowej z terenu gminy Józefów. Tablice umieszczone są na murze kościelnym w miejscu, w którym 1 czerwca 1943 r. zostali spędzeni mieszkańcy Józefowa celem rozstrzelania. Dalsza część uroczystości rozpoczęła się od ceremoniału wojskowego, hymnu narodowego i podniesienia flagi na maszt.
Reklama
Rys historyczny wydarzenia przywoływał Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Koła Terenowego w Józefowie, Andrzej Wojtyło: – Przez ponad 3 tygodnie w Józefowie nie było przedstawicieli władz okupacyjnych. To prestiżowe zwycięstwo w bitwie o Józefów odnotowane zostało we wszystkich meldunkach Armii Krajowej obwodu zamojskiego. Miało ono również olbrzymie znaczenie moralne. O Józefowie zaczęły krążyć legendy, a rejon zaczęto nazywać Rzeczpospolitą Józefowską. Nie sposób wspomnieć wszystkich, którzy przyczynili się do zwycięstwa, jednakże akcją dowodził Hieronim Miąc ps. Korsarz. W akcji brali również udział: pięćdziesięcioosobowy oddział dowodzony przez Józefa Droździela ps. Radykał i Juliana Futomę ps. Fiat oraz oddział Batalionów Chłopskich dowodzony przez Antoniego Wróbla ps. Anton, Burza oraz oddział partyzantki rosyjskiej utworzony ze zbiegłych jeńców, pod dowództwem Michaiła Atamanowa ps. Miszka Tatar.
Nie zabrakło również okolicznościowych przemówień. Głos zabrał m.in. prezes Okręgu Zamość Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, poseł Sławomir Zawiślak. – Przez pamięć dla tych, którzy walczyli za Polskę i bezpieczeństwo swoich współbraci, musimy się dziś troszczyć o nasze bezpieczeństwo i spełniać to, co oni mieli w swoich sercach, gdy szli oddawać swoje życie, gdyż oni pragnęli kraju wolnego, bezpiecznego, sprawiedliwego i pełnego pokoju – wskazał.
Swoją wdzięczność wyrażał burmistrz Józefowa Roman Dziura, który dziękował bohaterom II wojny światowej: – Jako burmistrz Józefowa, w imieniu wszystkich mieszkańców naszej gminy, chciałbym bardzo serdecznie podziękować tym, którzy oddali swoje życie, ale również ich rodzinom. Podziękować za realizację największych ideałów, za patriotyczną postawę w walce o Józefów i całą wolną Ojczyznę. Również w imieniu naszych mieszkańców przyrzekam, że pamięć o was nigdy nie zaginie, a Józefów będzie wam wdzięczny na zawsze.
Po oddaniu salwy honorowej komendant Garnizonu Zamość kpt. Kamil Taranowicz odczytał Apel Pamięci, następnie złożono wiązanki przy tablicach poległych i pomordowanych na terenie Ziemi Józefowskiej. Uroczystości zakończyła część artystyczna w wykonaniu dzieci i młodzieży z Gimnazjum w Józefowie oraz koncert Orkiestry Wojskowej z Lublina, którą dowodził tamburmajor, młodszy chorąży Roman Kupczyk.
