Reklama

Niedziela Wrocławska

Harcerskie „czuwam” to znaczy „czuję się odpowiedzialny za to wielkie, wspólne dziedzictwo, któremu na imię Polska” [Felieton]

2025-09-07 17:10

ks. Łukasz Romańczuk

Co roku pod koniec sierpnia upamiętniamy rocznicę śmierci Danuty Siedzikównej, ps. "Inka" (1928–1946). Inka była sanitariuszką 5. Wileńskiej Brygady AK, która po wojnie kontynuowała działalność w konspiracji. Została aresztowana przez UB w 1946 roku, skazana na śmierć i stracona 28 sierpnia 1946 r. w wieku niespełna 18 lat. Jej postać jest symbolem niezłomności w walce o niepodległą Polskę. 

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Reklama

Danuta Siedzikówna urodziła się 3 września 1928 roku w Guszczewinie. Po śmierci ojca, który był leśniczym, i po tym, jak jego brat został zamordowany przez Niemców, Danuta wstąpiła do Armii Krajowej, odbywając szkolenie sanitarne. W lipcu 1946 roku została aresztowana przez Urząd Bezpieczeństwa. W czasie śledztwa była poddawana brutalnym torturom i mimo tego nie zdradziła swoich towarzyszy. 3 sierpnia 1946 roku została skazana na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Gdańsku. Wyrok wykonano 28 sierpnia 1946 roku, na kilka dni przed jej 18. urodzinami. "Inka" jest symbolem wierności ideałom, niezłomnej postawy wobec oprawców i poświęcenia młodego życia w walce o wolną Polskę. W 2006 roku została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2014 roku zespół Instytutu Pamięci Narodowej odnalazł jej szczątki na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku, a w 2016 roku odbył się uroczysty pogrzeb państwowy. Pod Ślężą pamięć o żołnierzach niezłomnych, w tym o „Ince” pielęgnują nasi lokalni harcerze. Z tej okazji chciałbym dokonać refleksji na temat harcerstwa i jego znaczenia w wychowaniu młodzieży. Motto harcerzy: „Wszystko co nasze Polsce oddamy, w niej tylko życie, więc idziem żyć” to słowa Ignacego Kozielewskiego, do których melodię dopisała Olga Małkowska. Polski skauting zrodził się zaledwie 4 lata po utworzeniu przez gen. Baden - Powella pierwszej drużyny skautów brytyjskich. W 1918 roku przyjął on nazwę „Związku Harcerstwa Polskiego”. Patronem harcerzy został Św. Jerzy pochodzący z Kapadocji. Był on żołnierzem - oficerem w legionach rzymskich. Służył ojczyźnie strzegąc jej granic. Przyjął chrześcijaństwo, jednak w owym czasie nie mógł jawnie wyznać swej wiary. Gdy ujawniono, że jest chrześcijaninem, pomimo tortur nie wyparł się Chrystusa – wierny Bogu zginął śmiercią męczeńską w czasie prześladowań za cesarza Dioklecjana w roku 305, w palestyńskiej miejscowości Lidda. Jego kult rozpowszechnił się w całym imperium rzymskim. Harcerze obrali go swoim patronem i orędownikiem jako wzór ofiarnej służby Bogu i Ojczyźnie.

Reklama

Kilka myśli dotyczących krzyża harcerskiego, otóż twórcą krzyża harcerskiego był ks. dr Kazimierz Lutosławski, wzorując się na polskim krzyżu Virtuti Militari – otoczył jego ramiona liśćmi laurowymi i dębowymi, jako symbol dwu powinności harcerskich - służba Bogu i Ojczyźnie. Natomiast lilijka harcerska z literkami ONC oznacza „Ojczyzna – Nauka – Cnota” - są to hasła Filomatów i Filaretów tajnego stowarzyszenia młodzieży wileńskiej istniejącej w latach 1817 – 1823, założonego przez Adama Mickiewicza i jego przyjaciół, realizującego cele społeczno-patriotyczne i samokształceniowe. Termin „harcerstwo” wywodzi się od słowa „harce” oznaczające „popisy, zręczności, gonitwy, skoki”. W średniowieczu przed rozpoczęciem bitwy pojedynczy rycerze obu nieprzyjacielskich wojsk wychodzili na „harce” tocząc ze sobą walki. W harcerstwie zabawa - czyli harce - jest metodą i drogą w realizacji celów wychowawczych. Dlatego ten termin przyjął się na oznaczenie całego ruchu młodzieżowego. Harcerstwo jest młodzieżowym ruchem wychowawczym opartym o etos wypracowany przez pokolenia. Jego dawny model nie zdezaktualizował się. Celem ruchu jest formacja młodego człowieka w duchu cnót obywatelskich, w ramach wspólnej pracy grup, zastępów, drużyn i chorągwi. Kształcenie charakteru, rozwój fizyczny, braterstwo w formie służby bliźniemu i społeczeństwu – są to cele realizowane przez samo wychowanie przy dyskretnej pomocy starszych harcerzy. Wychowują oni młodych druhów przede wszystkim przykładem swojego życia – zabawa, gry, zawody, współzawodnictwo, obozy czy duch młodzieńczej radości stanowią drogę, na której realizują się cele wychowawcze.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Harcerstwo w Polsce powstało w okresie zaborów, pielęgnowało wartości patriotyczne łącznie z duchem ofiary i gotowości do walki o wolność ojczyzny. Owoce takiego wychowania ujawniły się podczas obu wojen światowych, w czasie których harcerze i harcerki zdawali chlubnie egzamin życiowy ze swojej wierności ideałom ludzkim, chrześcijańskim i narodowym. W formacji harcerskiej chrześcijaństwo stanowi fundament, z którego wyrasta cały etos harcerski. Zawarty jest on w przyrzeczeniu i prawie harcerskim. Generał Baden – Powell powiedział: „Skaut jest człowiekiem wiary. Odrzucam przeto wszelkie formy skautingu, dla których religia nie jest fundamentem”. Założycielom polskiego harcerstwa sugerował następującą radę: „Gdyby wasz polski skauting miał być bez Boga, lepiej żeby go wcale nie było”. Dlatego służba Bogu stanowi priorytetową powinność każdego harcerza i harcerski.

Warto pamiętać, że pozdrowienie harcerskie „czuwaj” posiada swój rodowód biblijny. Pan Jezus mówi do nas: „Czuwajcie i módlcie się, abyście nie ulegli pokusie” [Mt 26,41]. Św. Piotr zaś odpowiada: „Czuwajcie, przeciwnik wasz – diabeł - jak lew ryczący krąży szukając kogo pożreć. Mocni w wierze przeciwstawcie się” [1P5,89]. Echo słów Chrystusa rozbrzmiewa w Apelu Jasnogórskim: „Jestem przy tobie, pamiętam, czuwam”. Św. Jan Paweł II w pamiętnych słowach do młodzieży 18 czerwca 1983 roku powiedział: „Czuwam to znaczy także czuję się odpowiedzialny za to wielkie wspólne dziedzictwo, któremu na imię Polska. To imię nas wszystkich określa. To imię nas wszystkich zobowiązuje. To imię nas wszystkich kosztuje”. W dalszych słowach powiedział: „Czuwać może tyko ten człowiek, który dba o swoje czyste sumienie, który ma poczucie odpowiedzialności, który umie się poświęcać dla drugiego człowieka”. Harcerstwo jako ruch elitarny jest nadal atrakcyjne dla młodego pokolenia - oczywiście w formie tradycyjnego modelu, a nie w kształcie masowej bezideowej organizacji. Trzeba nam wracać do korzeni harcerstwa i odrodzić ten wspaniały, wypróbowany ruch młodzieżowy, ponieważ jest on bardzo potrzebny w dzisiejszych czasach, w których ludzie odchodzą od wartości chrześcijańskich. Jako starszy i doświadczony kapłan przypominam - zwłaszcza młodym ludziom - że naszym drogowskazem przez życie powinien być Dekalog i Ewangelia. Wszyscy musimy być odpowiedzialni i dojrzali – taki jest program, który proponuje Chrystus. Wiara chrześcijańska zawiera w sobie kodeks postępowania moralnego, którym są Boże Przykazania, Ewangelia i przykazania miłości. Pamiętajmy też o modlitwie za naszych harcerzy, aby pielęgnowali te chrześcijańskie wartości.

Podziel się:

Oceń:

+3 -1

Wybrane dla Ciebie

Bolesna Matka Najświętsza i Koronka do Jej Siedmiu Boleści

Niedziela łowicka 35/2005

Matka Boża Bolesna

Karol Porwich/Niedziela

Matka Boża Bolesna

Bliska jest nam Maryja Niepokalana, kochamy Ją jako Królową, jakże zachwycająca jest w dniu swego Wniebowzięcia. Ale najbardziej bliska, najbardziej człowiecza jest Maryja Bolesna. Dlaczego właśnie Ona?

Więcej ...

Abp Gądecki o Krzyżu Baryczków: jego istnienie w mieście skazanym na nieistnienie jest cudem

2025-09-14 13:37
Krzyż Baryczków

Łukasz Krzysztofka

Krzyż Baryczków

Krzyż Baryczków można nazwać po trzykroć cudownym: jest cudem artystycznym; jego istnienie w mieście skazanym na nieistnienie jest cudem historycznym; a trwający pięć wieków kult jest cudem teologicznym - mówił abp Stanisław Gądecki podczas obchodów 500-lecia obecności Krzyża Baryczków w Warszawie.

Więcej ...

Wielkie Święto Plonów w Pałacu Prezydenckim

2025-09-14 19:05

KPRM

Prezydent RP Karol Nawrocki z Małżonką Martą Nawrocką wzięli udział w Dożynkach Prezydenckich, będących symbolem szacunku dla ciężkiej pracy rolnika oraz stanowiących dziękczynienie za plony

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Nowenna do św. Ojca Pio

Wiara

Nowenna do św. Ojca Pio

Niezwyciężony Triumf serca

Wiadomości

Niezwyciężony Triumf serca

Święto Podwyższenia Krzyża Świętego

Wiara

Święto Podwyższenia Krzyża Świętego

Nowenna do Matki Bożej Bolesnej

Wiara

Nowenna do Matki Bożej Bolesnej

Archidiecezja katowicka: Komunikat w sprawie parafii św....

Kościół

Archidiecezja katowicka: Komunikat w sprawie parafii św....

Pijany mężczyzna podczas Mszy św. zatakował kapłana

Kościół

Pijany mężczyzna podczas Mszy św. zatakował kapłana

„Ciemne Typy” z Polski na kanonizacji Frassatiego i...

Kościół

„Ciemne Typy” z Polski na kanonizacji Frassatiego i...

Nowenna do św. Stanisława Kostki

Wiara

Nowenna do św. Stanisława Kostki

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój